1
دانشجوی کارشناسی‌ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
2
استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
3
استادیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
چکیده
میوهها و سبزیجات حاوی ترکیبات آنتیاکسیدانی هستند که از میان آنها میوه گیلاس با بیشترین تراکم آنتیاکسیدانی، نقش عمدهای در پیشگیری از بیماریها و حفظ سلامت انسان دارد. علاوه بر این مصرف و تقاضا برای محصولاتی با کیفیت بالا، سالم و عاری از بقایای ترکیبات شیمیایی روز به روز درحال افزایش است. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی تأثیر اسانس گیاه دارویی مرزنجوش در 5 سطح (0، 250، 500، 750 و 1000 میکرولیتر بر لیتر) به صورت اسپری برروی میوههای برداشت شده گیلاس رقم تک دانه مشهد انجام شد و میوهها در دمای 5/0±1 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 90 الی 95 درصد نگهداری شدند. میوهها با فاصله 15 روز در یک دوره 30 روزه از سردخانه خارج شده و شاخصهای فیزیولوژیکی مختلفی از قبیل میزان مواد جامد محلول (TSS)، مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، pH، سفتی بافت میوه، آنتیاکسیدان کل براساس ظرفیت جاروب کنندگی رادیکال آزاد DPPH، محتوای فنل و فلاونوئید کل مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج نشان داد که اسانس مرزنجوش در غلظت 750 میکرولیتر در لیتر برمیزان pH، TSS، TA، سفتی، فعالیت آنتیاکسیدانی و همچنین در غلظت 1000 میکرولیتر در لیتر بر محتوای فنل و فلاونوئید کل تأثیر معنیداری در مقایسه با شاهد داشت. بهطوریکه تیمار اسانس باعث حفظ pH و TSS در سطح پایینتری نسبت به شاهد شد. همچنین باعث کند شدن روند کاهش TA و سفتی بافت میوه گردید. علاوه بر این در غلظتهای بالاتر اسانس، افزایش فعالیت آنتیاکسیدانی و ترکیبات فنولی را شاهد بودیم. نتایج بدست آمده نشان داد که کاربرد پس از برداشت اسانس مرزنجوش در میوه گیلاس رقم تکدانه مشهد با حفظ ویژگیهای کیفی و افزایش خواص آنتیاکسیدانی، میتواند به عنوان یک روش سالم جهت افزایش ماندگاری این میوه معرفی شود.
)