اثر ترکیبات مختلف بر میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان در درختان فندق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زیست‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 پژوهشکده میوه های معتدله و سردسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات و آموزش ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

3 دانشیار گروه زیست‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 دانشیار گروه بیوشیمی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی زنجان، زنجان، ایران.

10.30466/rip.2022.54013.1217

چکیده

فندق از محصولات با ارزش باغبانی است که هر ساله تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله تنش‌های سرمایی قرار گرفته و تولید و عملکرد آن کاهش می‌یابد. از این رو، این تحقیق با هدف بررسی اثر ترکیبات ضد تنش بر میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در درختان فندق تحت تنش دمای پایین انجام شد. آزمایشات به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه الموت استان قزوین اجرا شدند. درختان فندق در چهار مرحله (قبل از ریزش برگ‌ها در پاییز، هنگام تورم جوانه‌ها در زمستان، هنگام ظهور گل‌ها و هنگام گل‌دهی کامل در بهار) با ترکیبات ضد تنش شامل؛ تیوفر، اسید سالسیلیک، بیوبلوم، اسید آمینه، های‌پتاس و آب (شاهد) محلول‌پاشی شدند. با کاهش دما به زیر صفر درجه سانتی‌گراد و وقوع سرمای بهاره در منطقه، از گل‌های نر، گل‌های ماده و جوانه برگ درختان فندق نمونه‌برداری انجام شد. از نمونه‌های جمع‌آوری شده، عصاره‌ آنزیمی استخراج و مقدار آنزیم‌های گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز اندازه‌گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد اسید‌ سالیسیلیک، های‌پتاس و اسید آمینه بیش‌ترین اثر و بیوبلوم و تیوفر کم‌ترین اثر را در افزایش میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در درختان فندق داشتند. با توجه به اهمیت نقش این آنزیم‌ها در افزایش تحمل گیاهان نسبت به تنش‌های مختلف از جمله دماهای پایین، کاربرد اسید‌ سالیسیلیک، های‌پتاس و اسید آمینه در مناطقی که خطر سرمازدگی درختان فندق وجود دارد به منظور کاهش خسارات احتمالی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها